Ülkemizin de içinde olduğu bölgemiz için, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi KOÜ- Kalkınmakta Olan Ülkelerinin karşılaştırıldığı detaylı bir rapor hazırlamış. Eskiden KÖÜ- Kalkınmada Öncelikli Ülkeler denirdi! Beğenmediler, ya da vardır bir bildikleri deyip geçelim!
Rapor kapsamındaki ülkeler; Batıda İtalya- Avusturya- Almanya ve doğuda Rusya hariç Orta ve Doğu Avrupa,
İran- Azerbaycan- Gürcistan- Ermenistan hariç Ortadoğu ve Arap yarımadası,
Akdeniz ve Pasifik Okyanusuna kıyısı olan Kuzey Afrika ülkeleri. Toplam 35 civarı.
Eminim raporu okuyunca hepiniz ülkemizin geçmiş 10- 20 yıldaki başarılarıyla gurur duyacak, başkaları da keşke bizim ülkemiz de böyle olsa diye iç geçirecek.!
Vatandaşlar için değil, yurtdışından gelecek, doğrudan yatırım yapacaklar için hazırlanmış bu rapor. AMAÇ şöyle tarif edilmiş;
“Ülkenin sürdürülebilir kalkınması ve teknolojik dönüşümünü destekleyecek, ekonomik refahının artırılmasına katkı sağlayacak, nitelikli istihdam alanları oluşturacak yatırımların ülkeye kazandırılması ve geliştirilmesidir.”
Rapor 2024- 2028 yıllarını kapsıyor. Hazırlayan Cumhurbaşkanlığı “YATIRIM OFİSİ” kendisini tanımlamış.
“Yatırım Ofisi’nin uzman kadrosu yatırımcılara İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Arapça, Japonca ve Çince dâhil pek çok dilde hizmet sunmaktadır. Uluslararası Danışman Ağı ile Dünya genelinde faaliyet gösteren Yatırım Ofisi; ABD, Almanya, Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Krallık, Çin, Fransa, Güney Kore, İspanya, İtalya, Japonya, Katar, Singapur ve Suudi Arabistan gibi 13 ülkede yerleşik yerel danışman ağıyla yatırımcılara hizmet sunmaktadır.”
İçinizden birileri 112 ülke, 163 şehir, 220 civarı ataşesi ve çalışan kadrolu elemanlarıyla TİCARET BAKANLIĞI ve Dünyada en fazla dış temsilciliği olan Dış İşleri Bakanlığı elçilikleri bu işlerle ilgilenmiyor mu da Cumhurbaşkanlığı Yatırım ofisi kurulmuş diye sorabilir..!
Doğru soru.!
Ofise bağlı çalışan 13 ülkede aynı zamanda bu kurumlarımızın ilgilisi/ yetkilisi yok mu? Tabii ki var.
Galiba görev bölüşümü yapılmış. Ticaret bakanlığı yurt dışı İhracat& İthalatı, Cumhurbaşkanlığı UDY- Uluslararası Doğrudan Yatırımları yönetiyor.!!
Sarayda gölge bakanlıklar var. Moda oldu zaten. Muhalefet partileri de gölge kabineler kuruyor.
Ülkede yaklaşık 5-6 kabine var ama başbakan yok, kararlar oy birliği yerine yine tek kişiyle alınıyor.
Yatırım, 13 ülke haricindeki ülkelerden birinden gelirse..!! Bir ofis de oraya mı açarlar! Ne bileyim!!
Yurt dışından gelecek yatırımcı bakanlıklarda yorulmasın.! En üst makam ile muhatap olsun ve ona güvensin mi istenmiş!
Şaka bir yana dostlar. Parası olan akıllı insandır. Eğer ülkemize yatırım yapacaksa, “nedir bu çok başlılık” diye sormaz mı?
Neyse! Kamuda personel sayısı son 20 yılda 3 misli artmış diyorlar.! Bunca gölge kabine olursa az bile.!
Bir dostum; Sekreterin de sekreteri olursa şirketler de, kurumlar da batar derdi.!
Benim sözüm; Kamu veya özel şirketlerde, Gelir muhasebesi değil, Gider muhasebesi tutulmazsa şirket batar.!
YATIRIM OFİSİ HANGİ HİZMETLERİ SUNUYOR?
*İhtiyaca uygun danışmanlık (Mevzuat- vergi vb.)
*Yerel Paydaşlarla (Üniversiteler, İş dernekleri, Kamu kurumları vb.) koordinasyon.)
*Yatırım destek hizmetleri (Şirket kuruluşu, çalışma/ oturum izni vb.)
*Arazi bulma desteği (Saha ziyaretleri ve gerekli alt yapı desteği sağlanması.)
*Yatırım heyeti ziyaretleri (Yatırımcıların Türkiye ziyaretlerinin planlaması ve üst düzey ziyaret planlama.)
*Proje lansmanı (Yatırım projelerinin temel atma ve açılış törenlerinin planlanıp yürütülmesi.)
*Ortak bulma desteği
*Yatırım sonrası hizmetler (Uluslararası yatırımların sorunsuz ilerlemesi için destek.)
NOT:
- Bu hizmetler yabancılardan daha fazla, harç borç yatırım yapan yerli yatırımcıya da sunuluyor mu?! Sanmam!
- Kamu kurum ve kuruluşlarında; 5- 10 yıllık ve daha eski şirketinizi kapatmaya karar verdiğinizde, ödeme güçlüğü çektiğinizde, banka hesabını kapatmak istediğinizde ilgili kurum personeli destek olmak amaçlı ilgilenmiyorsa (aksini hiç görmedim) ciddiye alınmıyorsunuz demektir.
- Ülkesinde böyle yaklaşılarak, “yıllardır vergi verip istihdam yaratıyorsun, bazı şeyler ters gitmiş olabilir, yardımcı olacağımız bir şey var mı” diye sorulmasına alışık olan yabancıya bu durumu nasıl anlatabilirsin?
- Adam ne bilsin, Türkiye’de banka ve kamu kurumlarının, yağmurlu havada elindeki şemsiyeyi bile aldığını.
2024- 2028 DYS- DOĞRUDAN YATIRIM STRATEJİSİ
NİTELİKLİ UDY- ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLARI hedefleniyor.
01-İklim dostu yatırımlar
02-Dijital yatırımlar
03-Küresel Tedarik Zinciri (KTZ) yatırımları
04-Bilgi yoğun yatırımlar
05-Nitelikli istihdam sağlayan yatırımlar
06-Katma değerli hizmet yatırımları
07-Nitelikli finansal yatırımlar
08-Bölgesel kalkınmayı destekleyen yatırımlar
HEDEFLER NELER?
HEDEF-1: Küresel UDY yatırımların %1,5’ni ülkeye kazandırmak,
HEDEF-2: Bölgesel UDY yatırımların %12’ni ülkeye kazandırmak
HEDEF-3: İlk 5 yılda ulaşılması gereken UDY proje sayısı
- İklim dostu projeler 120 (Son 10 yılda 121 proje gerçekleşmiş.)
- Dijital yatırımlar 240 (Son 10 yılda 214 proje gerçekleşmiş.)
- KTZ yatırımlar 360 (Son 10 yılda 539 proje gerçekleşmiş.)
- Bilgi yoğun yatırımlar 300 (Son 10 yılda 357 proje gerçekleşmiş.)
- Nitelikli istihdam sağlayan yatırımlar 360 (Son 10 yılda 507 proje gerçekleşmiş.)
- Katma değerli hizmet yatırımları 270 (Son 10 yılda 406 proje gerçekleşmiş.)
UDY AÇISINDAN ÜLKENİN GEÇMİŞ BAŞARI PERFORMANSLARI
* 2004-2023 arasında en fazla UDY çeken ülkeler arasında %9,8 ile ikinci (Birinci %11,9 ile Polonya)
* Gıda- Tarım UDY payı 2004- 2013’de %5,3 iken 4 kat artışla 2014-2023 arası %20 olmuş.
* Sanayi UDY payı 2004-2013 %5,7 iken 3 kat artışla 2014-2023 arası %14 olmuş.
* Hizmetler UDY payı 2004-2013 %4,6 iken azalarak 2014-2023 arası %3,8 olmuş.
*İmalat projelerinde 2014- 2023 arası UDY payını 4,5 kat artırarak %22 ve açık ara bölge lideri.
*Sıfırdan yatırım projeleri 2023’de pandemi öncesine göre %75 artarak, ilk üç ülke arasında.
*Birleşme ve satın alma projelerinin %7’si bu bölgede gerçekleşmiş. 2004- 2023 arası %8,3 ile 2’nci ülke.
*Genişleme türü yatırımlar pandemi sonrası 2022’de %61, 2023’de %34 artmış.
2004- 2013’de %3,9 iken 2014- 2023’de %19,3 ile 5 kat artmış. Açık ara bölge lideri olmuş.
20 YILLIK UDY PERFORMANSI
Son 20 yılda gerçekleştirdiği reformlar, sahip olduğu ekonomik ve siyasi istikrar, genç ve dinamik nüfus yapısı, Jeo-stratejik konumu vb. pek çok unsur sayesinde UDY alanında büyük bir ivme yakalamış.
TOPLAM UDY
2003- 2023 262 Milyar $
1973- 2002 15 Milyar $
DÜNYADAKİ PASTADAN ALINAN PAY
2003- 2023 %0,9
1990- 2002 %0,2
FAALİYET GÖSTEREN ULUSLARARASI ŞİRKET SAYISI
2023- 82.700
2003- 5.600
UDY’NİN CARİ DENGEYE KATKISI
2003- 2023 %40
UDY’NİN İSTİHDAM KATKISI
2006 500.000 kişi
Kayıtlı istihdam içindeki payı %7,6
2021 1.320.000 kişi
Kayıtlı istihdam içindeki payı %8,8
UDY’NİN İHRACATA KATKISI
2006- 2021 %31
2006 25 Milyar $
2021 63 Milyar $
UDY’NİN AR-GE KATKISI
2006- 2021 %30,3 (Toplam AR-GE içindeki payı)
Yıllık ortalama 730 patent başvurusu yapmışlar.
UDY’NİN YERELDEN TEDARİK
2006- 2021 %71,8 (Toplam ihtiyaçlarının yerelden karşılanma oranı)
TÜRKİYE TEKNOLOJİ GİRİŞİMİ EKOSİSTEMİ
Türkiye’nin sağlıklı bir girişimcilik ekosisteme sahip olup olmadığı sorgulanıyor.
Teknoloji girişimlerine (start-up) yapılan yatırımların UDY içinde önemli paya sahip olduğundan bahisle, paydaşları şöyle sıralanıyor;
Girişim sermayesi fonları, Melek yatırım araçları, Özel sermaye fonları, Teknoparklar, Kuluçka merkezleri, Kitlesel fonlama, Tohum fonlama, Hızlandırma merkezleri, Kamu destekleri.
Bu konudaki performansı şöyle açıklıyor;
“Erken aşama yatırımlarda, 2010 – 2020 yılları arasında yıllık ortalama 104 işlem üzerinden 74 milyon dolarlık yatırım çeken Türkiye’nin girişim ekosistemi, 2021-2023 yılları arasında tarihi zirvelerine ulaşarak yıllık ortalama 338 işlem aracılılığıyla 1,33 milyar dolarlık yatırım çekmiştir.”
UDY- ULUSAL DOĞRUDAN YATIRIM STRATEJİSİNE YÖN VEREN BULGULAR
Uluslararası doğrudan yatırımların küresel ve bölgesel görünümü ile bu görünümü şekillendiren trendlere yönelik detaylı analizler neticesinde, stratejiye yön veren 10 temel bulgu tespit edilmiştir.
Kusura bakmayın.. ÖSYM sınav sonuçları, Yurt dışına beyin göçü, Matematik ve fen bilimlerindeki ülke sıralaması gibi ölçekler ortadayken, ben bu 10 maddeyi sayarak, okuyucularımı yanıltmak istemiyorum. Linki verdim. İsteyen okuyabilir.
TÜRKİYE UDY STRATEJİSİ (2024-2028) POLİTİKA ALANLARI
Yatırım Ortamı Rekabetçiliği, Yeşil Dönüşüm, Dijital Dönüşüm, Küresel Tedarik Zinciri, Nitelikli İnsan Kaynağı, İletişim ve Tanıtma temalarına odaklanmaktadır. Söz konusu temalar ve bunlar doğrultusunda oluşturulan politikalar tasarlanırken On İkinci Kalkınma Planı başta olmak üzere Türkiye’nin diğer temel strateji belgeleriyle uyum gözetilmiştir.
SONUÇ;
Bu güzel çalışma için Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisine teşekkür ediyoruz. Ancak;
*Anayasa Mahkemesine rağmen tutuklu Milletvekili,
*Gezi davası nedeniyle beraat etse de hala tutuklu Osman KAVALA, Tayfun Kahraman vb.
*Batının hassas olduğu hayvan haklarına rağmen sokak köpeklerinin uyutulması,
*İntagram kapatma ve farklı sosyal medya platformlarını kapatma planları,
*İstanbul sözleşmesi iptali,
*Üstünlerin hukukunun geçerli olması, mahkeme kararları ve adalete güvensizlik,
*Yüksek enflasyon ve gelir adaletsizliği,
*2024’ün ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre %22 artarak 5.000 iflas eden, 500 konkordato ilan eden, 700 kayyumda şirket var. Batan esnafların sayısı günlük 50- 100 civarı. Google yazıyor.
*Sokakların güvensizliği, mafya- uyuşturucu- silahlı gasp ve öldürme haberleri gibi sıralayacağımız bunca olumsuzluk varken, dünyanın en güzel projesi- raporu- tanıtımı- davetini de yapsanız, borsa ve reel piyasadan çekilen şirketleri gördükçe, geleceği varsa da gelmez be arkadaş.!
Bana bir yatırımcı şöyle dedi;
1 USD = 33,5 TL
1 TL = 0,002985 $
“Gel seninle gezip tozalım, yiyip içelim. Masraflar benden. Böyle bir ülkede yatırım yaparak kaybetmektense, daha az parayla eğlenmiş oluruz.”
Önce bu meseleyi çözmek lazım. Kim bu hale getirdiyse, hala yetkili olduğu sürece tekrar hata yapma ihtimali olduğuna göre niye sermayesini getirsin?
Gri listeden çıktık diye neredeyse bayram ilan edildi. Sayın Mehmet Şimşek havalara uçtu..!
Yatırımcılar koşa, koşa gelecek sandılar..
Kaç kişi ve kaç milyon $ geldi? Milyar değil, milyon $!?